Ai Là Kẻ Đã Giết Nhiều Vua Nhất Trong Lịch Sử Việt Nam?

Thứ ba - 31/12/2024 02:24

Vào cuối thế kỉ XVI đầu thế kỉ XVII, Trịnh Tùng đã giết ông vua của triều đại đối nghịch với triều đại mình và sau đó lại giết cả hai vị vua mình đang phò tá để thâu đoạt quyền bính vào tay. Người giết nhiều vua nhất trong lịch sử Việt Nam không ai khác chính là Trịnh Tùng, vị chúa đầu tiên của dòng họ Trịnh.

Trịnh Tùng (1550 – 1623), thụy hiệu Thành Tổ Triết Vương, là vị chúa chính thức đầu tiên của dòng họ Trịnh dưới thời nhà Lê trung hưng trong lịch sử Việt Nam. Trịnh Tùng nguyên là con trai thứ 2 của Trịnh Kiểm, người nắm quyền chấp chính của nhà Lê lưu vong tại Thanh Hóa đang đối đầu với nhà Mạc ở Thăng Long. Sau khi Trịnh Kiểm qua đời năm 1569, Trịnh Tùng nổi dậy đánh đuổi anh trai mình là Trịnh Cối, đoạt lấy toàn bộ quyền hành của Nam triều với chức Tiết chế Trường quốc công.
1. Giết Vua Mạc Chấm Dứt Bắc Triều
Nửa sau thế kỉ XVI, cục diện Nam - Bắc triều phân tranh vẫn chưa chấm dứt. Thế lực Nam triều đứng đầu là những người muốn trung hưng nhà Lê và thế lực Bắc triều là tập đoàn họ Mạc đánh nhau không dứt, lúc thắng lúc thua.
Năm 1545, Nguyễn Kim – người đứng đầu thế lực phù Lê – bị một hàng tướng nhà Mạc đánh thuốc độc chết. Quyền lực được chuyển sang tay con rể, Lạng Quốc Công Trịnh Kiểm. Từ đây, họ Trịnh từng bước xây đắp cho quyền bính và địa vị của mình. Trịnh Kiểm tiếp tục chống nhau với nhà Mạc nhưng vẫn không mang lại kết quả gì. Năm 1569, Trịnh Kiểm chết. Hai con là Trịnh Cối và Trịnh Tùng đánh giết lẫn nhau để giành quyền lực. Nhân cơ hội này, vua Mạc là Mạc Mậu Hợp (lên ngôi từ 1564) liên tiếp mở nhiều cuộc tiến công vào Thanh Hóa, Nghệ An là địa bàn của Nam triều. Suốt hơn 10 năm từ 1570-1583, nhà Mạc đem quân đánh vào 13 lần, biến vùng bờ biển từ Thanh Hóa đến Thuận Hóa (Huế) thành chiến trường.
Cuối năm 1583, sau khi củng cố lực lượng, Trịnh Tùng (sau khi thắng Trịnh Cối được vua Lê Anh Tông phong làm Tiết Chế Trưởng Quốc Công) quyết định đem quân đánh ra Bắc, bắt quân nhà Mạc đổi thế công sang thế thủ. Năm 1591, Trịnh Tùng thống lĩnh 7 vạn quân kéo ra Bắc. Được tin, Mạc Mậu Hợp cũng tự dẫn 10 vạn quân đến đánh nhau với quân Trịnh. Quân Trịnh đánh rất hăng, quân nhà Mạc thua to, chết hàng vạn người. Mạc Mậu Hợp bỏ chạy về kinh thành Thăng Long (Hà Nội). Trịnh Tùng đuổi theo nhưng gặp tết Nguyên Đán nên dừng lại cho quân sĩ nghỉ ngơi dưỡng sức.
Năm ấy là năm Nhâm Thìn (1592). Ăn tết xong, Trịnh Tùng đốc thúc tướng sĩ đánh thành Thăng Long. Quân Mạc không giữ được thành, Mạc Mậu Hợp phải chạy trốn. Trịnh Tùng sai người san phẳng thành lũy rồi cho rút quân về vì theo Đại Việt thông sử“Đất căn bản của Mậu Hợp là phía đông bắc. Nay tuy y bại trận ở đây nhưng viện binh ở các nơi khác hãy còn nhiều”.
Mạc Mậu Hợp do nỗi buồn thất trận nên chìm đắm trong ma men và vì vậy đã phạm phải sai lầm chết người. Mậu Hợp thấy vợ của tướng Bùi Văn Khuê là Nguyễn Thị Niên xinh đẹp nên muốn chiếm làm vợ, tìm cách giết chết Văn Khuê. Nguyễn Thị Niên nói cho chồng biết. Bùi Văn Khuê lo sợ đưa vợ về giữ đất Gia Viễn (Ninh Bình), sai con trai trốn vào Thanh Hóa xin hàng vua Lê. Trịnh Tùng thuận cho và biết chắc chắn mình sẽ đại thắng, bởi Bùi Văn Khuê là tướng thủy quân giỏi nhất bên Mạc, nay đã quy thuận thì nhà Mạc không còn chỗ dựa về thủy quân nữa.
Trong năm 1592, Trịnh Tùng phát động nhiều cuộc tấn công vào thủy quân nhà Mạc và giành nhiều thắng lợi. Mạc Mậu Hợp liên tiếp thất bại nên bỏ chạy về Hải Dương. Thăng Long lại rơi vào tay quân Trịnh. Mậu Hợp trao ngôi vua cho con trai rồi tự mình dẫn quân đi đánh Trịnh Tùng, quyết một trận được mất. Trịnh Tùng sai tướng chặn đánh Mạc Mậu Hợp. Mậu Hợp thua to phải bỏ thuyền chạy lên bộ, ẩn trong một ngôi chùa tại Phượng Nhãn (Bắc Giang). Trịnh Tùng sai người tìm bắt được, giải Mạc Mậu Hợp về Thăng Long.
Bắt được Mạc Mậu Hợp rồi, Trịnh Tùng ra lệnh treo sống 3 ngày. Sau đó chém đầu tại bến Bồ Đề, cho đóng đinh vào hai mắt rồi bêu đầu ở chợ Thanh Hóa sau khi làm lễ hiến phù (dâng chiến công) vua Lê.
Nhà Mạc khởi từ Mạc Đăng Dung năm 1527, trải đến đời thứ năm là Mạc Mậu Hợp thì chấm dứt, trước sau tồn tại được 65 năm (1527-1592). Vậy là cục diện Nam - Bắc phân tranh đã kết thúc. Vua Lê từ Tây Đô (Thanh Hóa) trở lại kinh thành rồng bay năm xưa. Nhà Lê Trung Hưng bắt đầu chính vị tại Thăng Long. Nhưng vua Lê cũng không thoát khỏi số phận như kẻ thù Mạc Mậu Hợp, đến lượt bị Trịnh Tùng bức hại.
2. Lộng Quyền Giết Cả Vua Lê
Sau khi Trịnh Kiểm chết, Trịnh Tùng cùng anh trai là Trịnh Cối đánh nhau để tranh quyền. Kết quả là Trịnh Tùng thắng, kế tục Trịnh Kiểm nắm giữ binh quyền. Trịnh Tùng càng ngày càng chuyên quyền, muốn chi phối mọi hoạt động trong triều nhiều hơn, lấn át cả nhà vua.
Vua Lê Anh Tông (tên thật Lê Duy Bang, trị vì từ 1557) vì thế không ưa gì Trịnh Tùng, luôn muốn loại bỏ Trịnh Tùng. Trịnh Tùng biết điều đó và biết nhà vua thân với một đại thần là Lê Cập Đệ nên Trịnh Tùng quyết định giết Lê Cập Đệ trước để đe dọa Anh Tông. Bề ngoài, Trịnh Tùng vẫn cho người đem vàng bạc đến biếu Lê Cập Đệ nhưng lại sai đao phủ ngầm phục sau màn trướng, giết chết Cập Đệ rồi phao lên tên này làm phản, xin vua xử tội cả họ nhà hắn.
Sau khi Lê Cập Đệ chết, Lê Anh Tông sợ có chuyện chẳng lành nên đem 4 hoàng tử chạy vào Nghệ An. Trịnh Tùng cho người đón hoàng tử thứ 5 là Duy Đàm mới 7 tuổi lên ngôi, tức là vua Lê Thế Tông (1573-1599). Sau đó, Trịnh Tùng cho người vào Nghệ An truy bắt Lê Anh Tông, nói thác là đón vua về cung. Lê Anh Tông trốn vào ruộng mía. Quan quân đến, lấy lời năn nỉ, xin vua trở về để lòng dân được yên. Anh Tông tin lời bèn quay về. Trịnh Tùng tiếp đãi vua chu đáo. Nhưng chỉ được thời gian ngắn, đến ngày 22 tháng giêng năm 1573, Trịnh Tùng sai thủ hạ là Tống Đức Vị ngầm giết chết vua rồi nói rằng nhà vua thắt cổ chết. Năm ấy, Lê Anh Tông 42 tuổi, ở ngôi được 16 năm.
Tiếp sau Lê Anh Tông, triều Lê Trung Hưng còn một vị vua nữa bị Trịnh Tùng giết hại. Đó là Lê Kính Tông, cháu nội của Anh Tông.
3. Sát Hại Vua Lê Kính Tông
Vua Lê Kính Tông húy là Lê Duy Tân, là con thứ của Lê Thế Tông, mẹ là Ý Đức Hoàng thái hậu Nguyễn thị, người xã Duy Tinh, huyện Thần Lộc (nay là xã Thuần Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa).
Năm 1595, Trịnh Tùng bắt đầu lấy tước Bình An Vương và sau đó con cháu kế nhiệm đều tiếp tục xưng vương, hình thành giai đoạn vua Lê - chúa Trịnh trong lịch sử. Từ khi lập Duy Đàm lên thay Anh Tông, Trịnh Tùng càng lộng quyền hơn, mọi việc đều bắt vua phải hỏi ý kiến. Âm mưu sâu xa của tập đoàn họ Trịnh là muốn cướp lấy ngai vàng, thay nhà Lê lên làm ngôi “thiên tử”. Vua Lê Kính Tông cũng biết bụng dạ ấy nên tìm cách gạt bỏ ảnh hưởng rồi loại trừ Trịnh Tùng.
Năm 1599, Tả tướng Trịnh Tùng ép vua Lê Thế Tông phải phong cho mình làm Đô Nguyên súy Tổng quốc chính thượng phụ Bình An vương, là chức quan cao nhất trong triều, chỉ đứng sau vua. Ông lại cho xây phủ chúa ở ngay bên cạnh triều đình vua Lê, và từ đó phủ chúa trở thành nơi bàn định công việc của đất nước. Triều đình chỉ còn là hư danh, vua Lê chỉ có 5000 lính túc vệ, thuế 1000 xã để chi dụng, còn những việc đặt quan, thu thuế, bắt lính, trị dân, đều thuộc về quyền họ Trịnh cả; chỉ có khi nào thiết triều hay là tiếp sứ thì mới cần đến vua mà thôi. Đó là bắt đầu sự nghiệp 200 năm của các chúa Trịnh ở Đàng Ngoài. Việt sử yếu còn ghi: “Nhất thiết mọi quyền hành về binh ngũ, tài chính và chính trị đều do tự tay Trịnh Tùng tài phán và quyết định cả, vua Lê không được vượt ra ngoài hai phạm vi “thiết triều” và “tiếp tân”.
Ngày 12 tháng 10 năm 1599, vua Thế Tông qua đời, Bình An vương Trịnh Tùng bàn với các quan rằng Thái tử Lê Duy Từ không được thông minh mẫn tiệp, bèn lập Duy Tân lên làm vua, tức là Lê Kính Tông. Đó là ngày 15 tháng 10 năm 1599.
Ngay trước khi Kính Tông lên ngôi, chính quyền nhà vua giờ đã trở thành bù nhìn, mọi quyền hành thực sự nằm trong tay chúa Trịnh. Ông nội của Kính Tông là Lê Anh Tông (Duy Bang) đã bị Trịnh Tùng sát hại khi muốn chống lại Trịnh Tùng. Từ năm 1600, tình hình chính trị trong nước lại chuyển biến theo một cục diện mới. Ở miền Bắc, Trịnh Tùng đã cơ bản dẹp được nhà Mạc, chỉ còn một số dư đảng ở miền Trung du và miền núi Việt Bắc vẫn phải nhiều lần đi dẹp.
Lúc đó Trấn thủ Thuận Hóa Nguyễn Hoàng ở Thăng Long hơn 8 năm, bị Trịnh Tùng ghen ghét không cho về trấn. Mùa hạ năm 1600, Nguyễn Hoàng kích động bọn Phan Ngạn, Bùi Văn Khuê, Ngô Đình Nga nổi lên chống lại nhà Lê, theo về họ Mạc. Nguyễn Hoàng xin được cầm quân đánh dẹp rồi bí mật đốt hết doanh trại, trốn về Thuận Hóa. Lòng người trong kinh kỳ dao động, vua Kính Tông phải theo Trịnh Tùng chạy về Thanh Hoa. Họ Mạc nhân đó lại nổi lên, giành lấy thành Thăng Long. Tháng 8 âm lịch, Trịnh Tùng đưa quân phản công, chiếm lại Đông Kinh, bắt giết quốc mẫu họ Mạc, đuổi vua Mạc Kính Cung về Cao Bằng. Những năm tiếp theo, Trịnh Tùng nhiều lần đưa quân đánh lên Cao Bằng và Thái Nguyên, đánh bại quân Mạc nhiều trận nhưng vẫn chưa thể tiêu diệt tận gốc.
Mùa hạ năm 1619, Lê Kính Tông vì thấy Trịnh Tùng chuyên quyền quá lắm, nên không chịu được. Biết con thứ của Trịnh Tùng là Trịnh Xuân tranh ngôi với Trịnh Tráng, nên nhà vua bàn mưu với Xuân giết Chúa, rồi quyền bính sau này sẽ trao cho Xuân.
Trịnh Xuân nghe theo sự sắp xếp của Lê Kính Tông, cho quân mai phục sẵn hai bên đường chờ Trịnh Tùng đi xem bơi thuyền về qua sẽ nổ súng tiêu diệt. Khi Trịnh Tùng đi qua, súng nổ nhưng chỉ trúng con voi Trịnh Tùng đang cưỡi. Gặp đứa con phản phúc “Vương kể tội Xuân là kẻ loạn thần tặc tử, rồi truyền Sĩ Lâm sai người chặt chân Xuân cho chết”. Lần này, Trịnh Xuân không còn có cơ hội để hồi tâm chuyển tính nữa. Còn Trịnh Tùng, dù rất đau xót phải cắt một khúc ruột máu mủ của mình, nhưng vẫn phải làm để giữ vững đại nghiệp nhà chúa.
Thoát chết, Trịnh Tùng tra hỏi mới biết đó là ý định của nhà vua. Không còn cách nào khác, Trịnh Tùng buộc phải loại ông vua này. Ngày 12 tháng 5 năm 1619, Trịnh Tùng cho người bức vua thắt cổ chết rồi truy tôn miếu hiệu là Kính Tông Huệ Hoàng Đế, táng ở lăng Hoa Loan. Lê Kính Tông chẳng ngờ rằng mình lại có kết cục bi thảm giống như ông nội trước đó.

Tác giả bài viết: Thanh Tuyển

Nguồn tin: danviet